Ntoronyan̄
Ntoronyan̄ (mèlek si ntaronyan̄) ìre ikpele bọọlu matà me emen ofok òkitoon̄ mè ikiyok. Matà òkup me emen ntoronyan̄ ìre eyi pilasima. Îre unye ǹtaba okitet inu òkup me emen ntoronyan̄ igbaan̄ isun̄ ge. Ebi kè ntoronyan̄ ekinyi uyok mè utoon̄ mije ema mîyok enenen. Ntoronyan̄ ògbegbet lek linyọn̄ ichit ìre ura. Owuwa ntoronyan̄ òwa me emen ofok-inyọn̄, echi eji mêkọtbe isa chieen̄ ikike imun̄ me eririeen̄, ire, mije ere ema ekekebe ojọn̄ọbe ere enenen, eji eyaka ikimun̄ ema kire ntat ukan̄ òkekeke ibia me akpat.
Otu-ifuk inu òkup me emen ntoronyan̄ (okputuk kan̄) îwa ire lek îrọbe <nuclear reaction> ibene ikimọnọ irek me emen ntaronyan̄ cha. <Reaction> yi ìkinwene aidirojin ikana iliọm mè isa me ikeya isan̄a uyok isibi.