Ngelenge
Ngelenge ìre nkwukwak uti òkup me ọgbọn̄ nkwukwak ekisusulu. Îre gaalek uti ekpukbe me esese esese ujọn̄ọ mè isun̄ me onineen̄. Isibefit ngelenge, ekisa abaracha nkwukwak ikibọn̄ uti cha. Mije uti cha erebe esese me ujọn̄ọ, isikisulu ema, ekitaan̄ esese esese ida. Egwook uti cha me onineen̄ ike ekineen̄ <keys> me lek <piano>. Me irak uti cha, mîtap okpot [tubes] echi òkirọ ibe ida cha ikitaan̄ ifiin̄ mgbọ.
Ngelenge echi ekisa ikwak okwa me <ochestra> chereyi, ekpọ me lek ngelenge òkup me Afirika mè Esia irom. Ngelenge ìnan̄a me agan̄ chi isi ire Yurop sa me okwa orọmijọn̄ [folk music].
Mfufuk
[nen̄e ge | nen̄e me ebon]Ekibe ke nkwukwak yi ìkup karake ukot ikaan̄, ke kpechubọk iriọọn̄ ike îsabe inan̄a ikup. Nettl ìbe ke môre ìnan̄a me Esia agan̄ osiki-mbum-ura mè inire Afirika me i.ò. 500 AO mgbọ ebi ene enan̄abe me agan̄ ya ikọp uran̄ inu Afirika. Ọmọ si îsa ngelenge eyi ebi Afirika agan̄ Mbum-ura itọt me lek eyi ebi Java mè ebi Bali me Indonesia.[1]Tempulet:Rp
Ire, Roger Blench, ogwu usọ okwa orọmijọn̄ [ethnomusicologist] mè ogwu usọ usem îjit inu ya Nettl otumube, mè itumu ibe ke ngelenge eyi Afirika ìje esese me lek eyi Esia, mè isa esese esese inu ijejeen̄ ijeen̄ ibe ke îre ebi Afirika erom ngelenge eyi Afirika. Îjeen̄ si esese òkup me lek eyi Afirika mè echi ufi agan̄ mè ijeen̄ si owuwa nkwukwak me Afirka òbelek mè ikup me ọgbọn̄ yaage mèlek ngelenge.[2]